Jak radzić sobie ze stresem?

Nie jesteśmy autorami tego, co dzieje się w świecie, jednak nasz wybór reakcji rozpoczyna się w momencie, gdy nadajemy znaczenie temu co obserwujemy. Ponieważ znaczenie jakie nadajemy wybranym sytuacjom, w głównej mierze będzie decydować o naszych emocjach.

Czy wiesz, że jest to jedno z najpopularniejszych “psychologicznych” zapytań, jakie Polacy wpisują w Google? Co ciekawe w znaczeniu tego sformułowania nie ma założenia, że ze stresem można sobie poradzić. W zestawieniu fraz “jak poradzić sobie ze stresem” kontra “jak radzić sobie ze stresem” jest znacznie niżej. Jeżeli trafiłeś na tą stronę w poszukiwaniu odpowiedzi na powyższe pytanie, obiecujemy, że znajdziesz ją w trakcie lektury tego artykułu.

Stresujące sytuacje

Pierwszą rzeczą, którą rozbrajamy również od strony języka jest pytanie:

• Czy to sytuacje stresują mnie, czy to ja stresuję się sytuacjami, które obserwuję lub w których uczestniczę?

Zrozumienie kierunku, z którego pochodzi to spektrum emocji jest pierwszym i najważniejszym etapem w drodze do odpowiedzi “Jak radzić sobie ze stresem?”. Jesteśmy autorami i producentami wszystkich naszych emocji. Nie jesteśmy autorami tego, co dzieje się w świecie, jednak nasz wybór reakcji rozpoczyna się w momencie, gdy nadajemy znaczenie temu co obserwujemy. Ponieważ znaczenie jakie nadajemy wybranym sytuacjom, w głównej mierze będzie decydować o naszych emocjach. I tak sytuacja, w której nasz szef podnosi na nas głos, w zależności od tego, jakie nadamy temu znaczenie wywoła, zupełnie różne reakcje, np.:

1. Krzyczy, znaczy, że jest zły na mnie. – pojawia się duży “stres”.
2. Pewnie zależy mu na wynikach, jak ich nie osiągniemy, jego głowa poleci pierwsza. – mniejszy stres.
3. No tak znam to pokrzyczy, pokrzyczy i porozmawiamy za chwilę normalnie. – brak stresu.
4. Widać, że mu zależy. – brak stresu.

Przy pracy z naszymi klientami odkrywamy czasem głębsze przyczyny np. reakcji stresowej na krzyk, gdzie osoba, która u klienta wywołuje lęk jest podobna do kogoś z przeszłości, najczęściej z dzieciństwa i wtedy dotarcie dopiero do tego znaczenia – nadanego osobie, a nie krzykowi – rozwiązuje sytuację w trwały sposób niwelując reakcję lękową.

Przyczyny stresu, problemy rodzinne?

W tak zwanym “życiu codziennym” wiele może zależeć od tego jakie nadajemy znaczenie wybranym zdarzeniom. Jednak w przypadku sytuacji ekstremalnych, jak informacje o pandemii, czy wojnie reakcja stresowa nie jest czymś z czym trzeba sobie poradzić, jest naturalną odpowiedzią na szerszy kontekst znaczeniowy, na który nasz wpływ jest już dużo bardziej ograniczony. Niemniej i w tym wypadku, konkretnymi założeniami na temat naszych umiejętności, wiedzy i kompetencji możemy po pierwszym odruchu emocjonalnym wyprowadzić się ze stanu stresu i przejść do fazy działania, w której tej sytuacji nadamy nowe znaczenia. Przykładem są tu rzesze spontanicznych wolontariuszu (po ataku Rosji na Ukrainę), którzy od czucia weszli prosto w fazę mobilizacji w imię spełnienia najważniejszych dla nich wartości. Warto mieć na wypadek wszelkich okoliczności życiowych to powiedzenie, że “Nie to co nam się przytrafia, ale to co z tym robimy, ma znaczenie.” I to my to znaczenie kreujemy, tworzymy i nadajemy. 

Techniki radzenia sobie ze stresem

Objawy takie jak kołatanie serca, przyspieszony oddech, bóle głowy, bóle brzucha, wypadanie włosów, wrzody żołądka, choroby układu krążenia to mogą być jedne z wielu zdrowotnych skutków, jakie niesie ze sobą chroniczny stres.

Tym ważniejsze staje się pytanie “jak radzić sobie ze stresem”? Wszystkie ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia fizyczne i wysiłek fizyczny, techniki medytacyjne (np.: trening autogenny Schultza), techniki oddechowe o których już pewnie czytałeś to często skuteczne rozwiązania, które jednak zajmują się skutkiem, a nie przyczyną.

To co nas interesuje to dotarcie do źródła stresu, do myśli które wywołały reakcję emocjonalną i spowolnienie ich procesu, w którym nadajemy znaczenie tzw. stresującym sytuacjom. Medytacja ma na celu tzw. wyciszenie myśli, choć w różnych jej odmianach można też spotkać rozwiązania, które sugerują, aby oddalić się od nich i pozwolić im przepłynąć. W technikach NLP na których pracujemy z naszymi klientami, idziemy krok dalej. Tzn. nie tylko oglądamy te myśli ale również je odczujemy. Usłyszenie naszego wewnętrznego języka, którym nadajemy znaczenie sytuacjom i przeformułowanie go/rozbrojenie znaczeniowe sprawia, że reakcja emocjonalna, która jest jego skutkiem, sama w wyniku tego procesu się wycisza.

W technikach radzenia sobie ze stresem, nie pracujemy nad skutkiem, tylko nad przyczyną.

Długotrwały stres i rodzaj stresu

Stres chroniczny, przewlekły stres, a może dobry stres?

Stres nazwany został chorobą XXI wieku, dlaczego? Jak możesz przeczytać w większości publikacji jest to spowodowane tempem zmian, które zachodzą w świecie, tzw. pędem życia, czy też ilością informacji, które musimy przetwarzać. Takie wyjaśnienie już ze swego założenia, odbiera Ci sprawczość i poniekąd zdejmuje odpowiedzialność za to co dzieje się z Twoimi emocjami. Bo to nie ja, tylko środowisko w którym żyję mi robi. Jednak jeżeli chcemy być autorami naszego życia to musimy wziąć odpowiedzialność za to, że to my wybieramy reakcję na te czynniki środowiskowe. Jeżeli w tej sytuacji szukasz rozwiązania to już jesteś na dobrej drodze i warto sobie pogratulować.

I tak, jeżeli stan stresu, niepokoju przedłuża się mimo stosowania przez Ciebie technik medytacyjnych, technik oddechowych lub aktywności fizycznej (dotleniony organizm lepiej pracuje), warto zbadać to dodatkowe rozwiązanie, jakie proponuje NLP.

Zmniejszyć stres – co jest źródłem stresu w naszym codziennym życiu?

No dobrze czyli, jak radzić sobie ze stresem? Przypomnij sobie sytuację, po której w ostatnim czasie odczułeś np. krótkotrwały stres. Pamiętając o zasadzie, że to Ty jesteś autorem swoich myśli – zastanów się, co wtedy mówiłeś do siebie. Jaki był Twój wewnętrzny dialog, zamknij oczy i usłysz te słowa/znaczenie, które zostało nadane temu zachowaniu, osobie, sytuacji? Masz to? Dobrze. Zapisz te słowa i spójrz na nie jakby mówił Ci o nich Twój dobry przyjaciel. Co byś mu doradził, jak może je on zmienić, aby bardziej mu służyły? Zapisz je. Teraz pomyśl jeszcze raz o tej sytuacji, wejdź w nią z tym nowym dialogiem i zobacz oczami wyobraźni, jak zmienia się w ich efekcie Twoja reakcja emocjonalna.

Przykład z życia rodzinnego, stres a rodzicielstwo

Poranek, spieszysz się do pracy, zegarek pokazuje, że jak za 5 min nie wyjdziesz z domu utkniesz w gigantycznym korku i po raz kolejny spóźnisz się do pracy, już widzisz w myślach swojego szefa i słyszysz jego głos. Tymczasem twoje dziecko nagle stwierdza, że te rajstopy, które wybrało są swędzące i w napadzie irytacji rzuca się na podłogę dynamicznie się rozbierając. Chwilę przed tym jak wybuchasz, w Twojej głowie pojawiają się te słowa:

“Znowu, kurna, znowu, jak ja tego nie cierpię. Znowu się spóźnię, znowu przez Ciebie, nic nie rozumiesz. Jak mnie to wszystko męczy. Ku***!” – tutaj za stresem o spóźnienie idzie momentalnie wybuch złości.

Co stałoby się, gdyby ten proces spowolnić? I temu dialogowi wewnętrznemu odpowiedzieć, zadać pytania:

“Jak najszybciej wyjść z tej sytuacji? Co teraz mogę zrobić by pomóc mojemu dziecku się uspokoić? Ważny jest dla mnie ten mały człowiek, czego on teraz ode mnie potrzebuje?”

Z początku może wydawać się to nienaturalne, jednak zaprojektowane wcześniej dla różnych sytuacji i regularnie ćwiczone sprawia, że rodzic w swoim zachowaniu jest coraz bardziej opanowany, a trudne sytuacje przestają takie być. Ponieważ uwaga i energia przekierowywane są w przypadku takiego dialogu na rozwiązanie, a reakcja emocjonalna jest tylko skutkiem myśli poprowadzonych we właściwym kierunku, gdzie celem jest szybkie opanowanie sytuacji. Takie sposoby radzenia sobie ze stresem, to jedno z wielu dobrych wyjść, które możesz zastosować w różnych okolicznościach, aby poprawić swoje zdrowie i funkcjonowanie organizmu.

Pokonać stres? Opanowanie stresu? Zwalczanie stresu?

Te popularne sformułowania stawiają w ciekawej pozycji nasze emocje, w pozycji wroga lub przeciwnika z którym stajemy do walki. Tymczasem skoro jest to nasz autorski produkt odrzucanie go i walczenie z nim, jest walką z samym sobą, ze swoim wewnętrznym światem. Choroby serca wynikające ze stresu, nie wynikają de facto z samego stresu ale naszego oporu przed nim i walczenia, zamiast czytania informacji, jakie ma on nam do przekazania. A jakie są to informacje? To jest ten właśnie wspomniany wcześniej dialog wewnętrzny, którym operujesz. Odczytany, zrozumiany i “przeredagowany” tak, aby nam służył w celu realizacji wartości, które dla nas są najważniejsze staje się sprzymierzeńcem zamiast wrogiem. W efekcie uzyskujesz inny poziom reakcji organizmu, zmniejszoną ilość sytuacji stresowych, a Twoje zdrowie fizyczne i zdrowie psychiczne się poprawia.

Czy istnieją negatywne emocje? Czy stres jest negatywną emocją?

Szersze spojrzenie na kwestie emocji

Jedna z najważniejszych ról jakie spełniają emocje to komunikacja. 

Uczucia takie jak lęk, zdenerwowanie, niepokój, które można interpretować, jako nadmierny stres komunikują nas ze światem zewnętrznym, z drugim człowiekiem, z samym sobą. Często tłumimy emocje, ponieważ odbieramy je jako „złe”, “negatywne”. Natomiast uczucia są jak instrumenty klawiszowe — każde uczucie to klawisz, zatem nie da się wyeliminować żadnego, aby grała muzyka. 

Uczucia oprócz komunikacji zewnętrznej komunikują nas z naszym światem wewnętrznym. Mogą one nam dużo powiedzieć o naszych mechanizmach obronnych. Musimy tylko chcieć ich wysłuchać i zrozumieć co mają nam do przekazania. Często jednak działamy tak jak czujemy np. czuję złość więc krzyczę. A uczucia nie mówią nam o tym, co mamy zrobić, ale informują nas o tym, co się w nas dzieje. 

Dobry stres?

Wiedza na temat emocji i uczuć jest coraz większa, jednak ciągle jeszcze dzielimy je na „negatywne” oraz „pozytywne”. Taki podział często wiąże się z nadaniem im znaczenia moralnego. Nie ma uczuć „negatywnych” lub „pozytywnych”, uczucia nie mają wartości moralnej. Znaczenie moralne mają jedynie czyny podejmowane pod wpływem uczuć. 

Czasem bywamy ograniczeni i skrępowani takimi uczuciami jak: poczucie niższości, smutku, urazy, odrzucenia, wstydu, poczucia winy itp. Ludzie z tego powodu nie mogą wykorzystać swoich możliwości (potencjału), ponieważ uczucia jakich doświadczają, nie pozwalają im na podjęcie nie tylko ryzyka, ale często jakiegokolwiek działania. Jako niewolnicy swoich uczuć, są w pewien sposób sparaliżowani. 

Niektórzy ludzie są „niewolnikami” uczuć innych ludzi. Czują się szczęśliwi lub zadowoleni tak długo, jak np. ich dziecko czy mąż są szczęśliwi. 

Co to jest “pozytywne nastawienie”?

Termin “pozytywne nastawienie” dla kogoś, kto aktualnie przeżywa wysoki poziom stresu, ma poczucie zagrożenia jest tylko jednym z kolejnych pop-psychologicznych frazesów, które nie przynoszą rozwiązań ani w życiu prywatnym, ani zawodowym. Tymczasem samo w sobie ro sformułowani jest bardzo poprawne z punktu widzenia neurolingwistyki, teraz pozostaje kwestia jak to zrobić? Po pierwsze efekt, w którym z dużego dołka wskakujemy na wysoką górkę w przyrodzie nie występuje, Ci którzy go szukają, znajdują go albo w sklepach 24h albo w ciemnych uliczkach aglomeracji. Nie polecamy takich rozwiązań. Aby było lepiej, najpierw musi być normalnie. Jak każda droga, ta też jest podzielona na etapy, w których nastawienie pozytywne (i hormony szczęścia) są efektem długofalowej pracy z wewnętrznym dialogiem, przekonaniami, emocjami i wartościami.

Konsultacja psychologa, coaching czy aktywność fizyczna?

Czasem wydaje nam się, że mamy bajeczne życie. Dowodem na to mogą być nasze sukcesy zawodowe, piękny dom, romantyczna miłość. Lecz za fasadą zawodowych sukcesów, często ukryte przed otoczeniem, nasze życie jest powracającą udręką. Jesteśmy niewolnikami potężnej – jak mało znanej i zrozumiałej siły — naszych własnych uczuć. Na pytanie:, „Co czujesz”?, możesz opowiedzieć o doznaniach cielesnych doświadczanych przez siebie a nie o uczuciu, które te doznania spowodowały. Zadaj ponownie pytanie: „Jakie uczucia przeżywasz”. Istnieje różnica pomiędzy wrażeniami pochodzącymi z poszczególnych części ciała, a całościowym, subiektywnym doznaniem, w danej chwili, czyli uczuciem. To bardzo ważne żeby umieć dostrzec i rozpoznać tę różnicę.

Potrzebujesz pomocy w znalezieniu rozwiązania dla siebie? Zadzwoń i porozmawiaj z naszym ekspertem: +48 726 100 980 lub napisz anna.modrzewska@infinitypower.pl

Zobacz także program Kursu Praktyk NLP, na którym nauczysz się m.in. współpracować ze swoimi emocjami, ze swoim dialogiem wewnętrznym oraz przekonaniami uzyskując większy spokój i opanowanie w życiu.

Please follow and like us: